Δικηγορικός Σύλλογος Ηρακλείου

ΑΠΟ ΤΟ 1880 ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΗΜΙΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ

Η Κρητική επανάσταση του 1866 μπορεί να μην οδήγησε στην Ένωση της Κρήτης με την μητέρα Ελλάδα, ανάγκασε όμως την Υψηλή Πύλη να προχωρήσει στην έκδοση του "Οργανικού Νόμου" του 1868, με τον οποίο διοικήθηκε η Κρήτη επί μια δεκαετία.
Με τις διατάξεις του νόμου αυτού παραχωρήθηκαν υποτυπώδη προνόμια στους Χριστιανούς και ρυθμίστηκαν τα θέματα απονομής δικαιοσύνης στην Κρήτη.

Ο Οργανικός Νόμος τροποποιήθηκε και εφαρμόστηκε ουσιαστικά με την Σύμβαση της Χαλέπας που υπογράφτηκε τον Οκτώβριο του 1878. Με την σύμβαση αυτή τέθηκαν οι βάσεις για την δημιουργία καθεστώτος ημιαυτονομίας στη Κρήτη, με τη δυνατότητα ο Γενικός Διοικητής της νήσου να είναι Χριστιανός και την Γενική Συνέλευση, αποτελούμενη πλέον από 49 χριστιανούς και 31 μουσουλμάνους, να αποκτά και νομοθετική εξουσία για σύνταξη δικαστικών κωδίκων αλλά και τροποποίηση ή συμπλήρωση νόμων. Διακυρήχθηκε επίσης η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και καθιερώθηκε η ελληνική ως η επίσημη γλώσσα των δικαστηρίων.

Το 1879 δημοσιεύεται ο "Οργανισμός των Δικαστηρίων", με τον οποίο ιδρύονται 23 Ειρηνοδικεία, 5 Πρωτοδικεία και 3 Εμποροδικεία για τις πολιτικές υποθέσεις και αντίστοιχα 23 Πταισματοδικεία, 5 Πλημμελειοδικεία και 1 Κακουργιοδικείο για τις ποινικές υποθέσεις. Ιδρύεται επίσης 1 Εφετείο (πολιτικό και ποινικό) ενώ για τις αναιρέσεις αποκλειστικά αρμόδιο είναι το Ακυρωτικό Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης.
Στα άρθρα 82-98 του Οργανισμού των Δικαστηρίων ρυθμίζονται για πρώτη φορά τα θέματα των δικηγόρων :

"Οι Δικηγόροι εισί δημόσιοι λειτουργοί, κύριον έργον έχοντες να συμβουλεύουσι τους πελάτας των, να τους υπερασπίζονται νομίμως, να τους αντιπροσωπεύωσιν ενώπιον των δικαστηρίων, να επιχειρώσιν εν ονόματι αυτών πάσας τας προς την διαδικασίαν προφορικάς ή εγγράφους πράξεις.". "Οι δικηγόροι έχουσι το δικαίωμα να μετέρχωνται το έργον των ελευθέρως και απαρεμποδίστως.".

Το 1881 δημοσιεύεται ο νόμος "Περί Αμοιβής των Δικηγόρων και Δικολάβων". Σύμφωνα μ' αυτόν, ο δικηγόρος δικαιούται να να λαμβάνει δι' έκαστον των κυρίων δικογράφων από 5 γρόσια στο Ειρηνοδικείο μέχρι 30 γρόσια στο Εφετείο, επίσης ανάλογα το δικαστήριο κλιμάκωση της αμοιβής του για κάθε συζήτηση ενώπιον δικαστηρίου, παράσταση, αυτοψία ή εξέταση μάρτυρα.

Σύμφωνα με την επίσημη απογραφή του 1880 στο Ηράκλειο υπάρχουν 10 χριστιανοί δικηγόροι και 4 μουσουλμάνοι, χωρίς άλλα στοιχεία για το ποιοί ήταν αυτοί. Μοναδική πηγή για την εποχή εκείνη αποτελεί η Ηρακλειώτικη εφημερίδα ΜΙΝΩΣ που άρχισε να εκδίδεται στα τέλη του 1880 και που σε φύλλο της εφημερίδας αυτής, τον Ιανουάριο του 1881 διαβάζουμε την είδηση ότι "έλαβον άδειαν του δικηγορείν" οι Ηρακλειώτες δικηγόροι Δ. Σκουρής και Ι.Δ. Μαρινάκης, οι οποίοι μαζί με τον Μ. Πετυχάκη (Ρεθύμνου;) είναι οι πρώτοι δικηγόροι της Κρήτης που έλαβαν άδεια σύμφωνα με τις διατάξεις του "Οργανισμού των Δικαστηρίων".

Από την ίδια εφημερίδα αλλά και από την επίσημη εφημερίδα της Γενικής Διοικήσεως Κρήτης ΚΡΗΤΗ συμπεραίνουμε ότι την δεκαετία 1880-1890 δικηγόροι Ηρακλείου ήταν επίσης οι Εμμ. Σκούφος, Απόστολος Ξενουδάκης, Ανδρέας Βλαχάκης, Στ. Μαρκάκης, Ναπολέων Στειακάκης, Γεώργιος Αλεξάκης, Ιωάννης Ασιθιανάκης, Αντώνιος Παπαδάκης, Κωνσταντίνος Παπαδάκης, Αντώνιος Χατζηδάκης, Μεχμέτ Βερυκοκάκης, Αχμέτ Λεβεντάκης και Στυλιανός Τρόνος.

Αγγελίες δικηγόρων φιλοξενούνται σχεδόν καθημερινά στις στήλες της εφημερίδας ΜΙΝΩΣ. Έτσι, την 12/02/1883, ο Ηρακλειώτης δικηγόρος Κωνσταντίνος Παπαδάκης ενημερώνε το Ηρακλειώτικο κοινό ότι "αναχωρών ο δικηγόρος κ. Ι.Δ. Μαρινάκης δι' Αθήνας ανέθεσεν όλας τας υποθέσεις του εις εμέ" και καλεί τους πελάτες του Μαρινάκη να απευθύνονται πλέον σ' αυτόν.

Σύμφωνα με το άρθρο 15 της Σύμβασης της Χαλέπας επετράπηκε για πρώτη φορά "η εν τη νήσω σύστασις φιλεκπαιδευτικών συλλόγων, τυπογραφείων και η έκδοσις εφημερίδων, συμφώνως τοις κειμένοις Νόμοις του Κράτους." Την ευκαιρία αυτή δεν άφησαν ανεκμετάλλευτη οι δικηγόροι των Χανίων που, την 17η Αυγούστου 1884 "απεφάσισαν την σύστασιν Δικηγορικού Συλλόγου". Σε ανάλογη ενέργεια προέβησαν και οι δικηγόροι του Ηρακλείου, αδιάψευστη μαρτυρία για την οποία μας παρέχει και πάλι η εφημερίδα ΜΙΝΩΣ, στο φύλλο 276/14-06-1886 της οποία αναφέρεται ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηρακλείου ως Σωματείο που μετέχει σε εκδήλωση μνήμης για τους "εν τοις Ελληνοτουρκικοίς συνόροις γενναίως πεσόντων Ελλήνων αδελφών ημών, κατά τας εσχάτως εν αυτοίς γενομένας συμπλοκάς της 9,10 και 11 παρ. μηνός".

Ο εκπρόσωπως του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου Αντώνιος Χατζηδάκης κατέθεσε δάφνινο στέφανο ενώ ο επίσης Ηρακλειώτης δικηγόρος Στ. Τρόνος "εξεφώνησε τον κατάλληλον τη περιστάσει ταύτη λόγον" και μάλιστα σε δημώδη γλώσσα.
Τόσο στην επιγραφή του Δικηγορικού Ηρακλείου στο μνημείο των πεσόντων όσο και στον λόγο που εξεφώνησε ο Ηρακλειώτης δικηγόρος, η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε ήταν η δημοτική, δείχνοντας με τον τρόπο αυτό ότι οι Δικηγόροι του Ηρακλείου ανήκαν στο εκσυγχρονιστικό ρεύμα της πόλης, παρά την συντηρητική αμφίεση που επέβαλαν οι καιροί.

Εκτός από την παραπάνω δεν έχουμε άλλη μαρτυρία για την δραστηριότητα του Δ.Σ.Η. μέχρι και τα τέλη του προηγούμενου αιώνα. Ειδήσεις όμως σχετικές με τους δικηγόρους, τους δικαστές και τις συνθήκες απονομής της δικαιοσύνης στο Ηράκλειο φιλοξενούνται σχεδόν καθημερινά στις στήλες των εφημερίδων, άλλοτε με κολακευτικά κι άλλοτε με επικριτικά σχόλια.
Την 21η Ιανουαρίου 1892 δημοσιεύεται ο "Νόμος Περί Βελτιώσεως του Οργανισμού Δικαστηρίων" με το άρθρο 58 του οποίου "Οι δικηγόροι δεν θεωρούνται (πλέον) δημόσιοι υπάλληλοι. Οι βουλόμενοι να δικηγορώσιν απαιτείται να έχωσι τα προσόντα και να υπόκεινται εις τους όρους τους αναγραφόμενους εν τω περί δικηγόρων Κρήτης νόμω. Εν εναντία περιπτώσει κωλύονται του δικηγορείν."

Τρεις μέρες αργότερα, την 24η Ιανουαρίου 1892, δημοσιεύεται και ο "Νόμος περί Δικηγόρων Κρήτης", ο οποίος, όπως προκύπτει από την Εισαγωγή του, εκπονήθηκε από την Γενική Διοίκηση και επικυρώθηκε με Υψηλό Αυτοκρατορικό Διάταγμα προκειμένου να αρθούν τα ατοπήματα που προκάλεσε η έλλειψη των απαιτούμενων προσόντων και γνώσεων που θα έπρεπε να έχουν όσοι αναλάμβαναν υποθέσεις στα δικαστήρια και να εξασφαλισθούν τα συμφέροντα των κατοίκων της νήσου.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού, για να αποκτήσει κάποιος την ιδιότητα του δικηγόρου θα έπρεπε σωρευτικά να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις :

1] Να έχει άδεια από την Αυτοκρατορική Νομική Σχολή ή από το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
2] Λευκό ποινικό μητρώο.
3] Άριστη διαγωγή.
4] Να μην έχει πτωχεύσει εάν ήταν έμπορος.
5] Να είναι τουλάχιστον 25 ετών.

Εξάλλου, οι πτυχιούχοι ξένου πανεπιστημίου(μη τουρκικού), καθώς και οι στερούμενοι πτυχίου έπρεπε να υποβ΄σλλοντσι σε εξετάσεις που ρυθμίζονταν από τα άρθρα 7-26 του ίδιου νόμου. Περαιτέρω, προσδιορίζονται οι υποχρεώσεις των δικηγόρων και οι κυρώσεις για τους παραβάτες που φτάνουν μέχρι την ποινή της προσωρινής αργίας, για τον δικηγόρο που τρεις φορές τουλάχιστον επέδειξε ολιγωρία και αδράνεια για την περαίωση της δίκης την οποία ανέλαβε, και της οριστικής αργίας για τον καταδικασθέντα τρεις τουλάχιστον φορές σε ποινή προσωρινής αργίας.
Τέλος, ο Νόμος περιλαμβάνει διατάξεις για τις αμοιβές των δικηγόρων και τον τρόπο είσπραξής τους.

Οι αυστηρές αυτές διατάξεις δεν εμποδίζουν την συνεχή εισροή δικηγόρων στον Δικηγορικό Σύλλογο Ηρακλείου, που λίγο πριν την εγκαθίδρυση της Κρητικής Πολιτείας, στα 1897-1898 αριθμεί πλέον όχι λιγότερους από 60 δικηγόρους. Ανάμεσα τους διακρίνουμε αγωνιστές της Ελευθερίας, που αργότερα, με τη συμμετοχή τους στην Εκτελεστική Επιτροπή και τη Βουλή, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην πορεία της Κρήτης και στην Ένωση της με την Ελλάδα.

Με πλήρη επίγνωση των παραλέιψεων που θα σημειωθούν καθώς μια πλήρης αναφορά γνωστών και αγνώστων Ηρακλειωτών αγωνιστών δικηγόρων θα ήταν αδύνατη, ωστόσο ιδιαίτερης αναφοράς χρήζουν οι παρακάτω συνάδελφοι :
Γεώργιος Κοκκινάκης, ο οποίος πολέμησε στις λυσσώδεις μάχες που διεξήχθησαν την άνοιξη του 1897 και ειδικότερα στις μάχες των Αρχανών(15 Μαρτίου και 8 Απριλίου) και στη μάχη της Εληάς (26 Απριλίου).
Νικόλαος Χατζιδάκης, στη μάχη της Εληάς (25 Απριλίου 1897), όπου και σκοτώθηκε. Μιχαήλ Σακλαμπάνης, ο οποίος διακρίθηκε στο πλευρό του Α.Κόρακα στη μάχη στο Κανλί Καστέλλι (14 Ιουνίου 1897).
Οι δικηγόροι Ηρακλείου Αντώνιος Χατζηδάκης και Εμμανουήλ Πολυχρονίδης, οι οποίοι συμμετείχαν στην Γενική Συνέλευση των Κρητών στις 16 Οκτωβρίου 1897 στο Μελιδόνι.
Ακόμη, ο Αντώνιος Χατζηδάκης μαζί με τον επίσης δικηγόρο Ηρακλείου Νικόλαο Γιαμαλάκη υπήρξαν μέλη της πρώτης Εκτελεστικής Κυβέρνησης της Κρήτης.
Μιχάλης Χατζάκης, δικηγόρος Ηρακλείου και συνάμα Αρχηγός Μαλεβυζίου τον Αύγουστο του 1898.
Θρασύβουλος Στεργιάδης, νεαρός δικηγόρος που σφαγιάστηκε από τους Τούρκους κατά τη σφαγή της 25ης Αυγούστου.

ΑΠΟ ΤΟ 1898 ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ

Η αρχή της περιόδου της Κρητικής Αυτονομίας βρίσκει τους δικηγόρους του Ηρακλείου να γεμίζουν με τα δικόγραφα, τις αναγκαστικές εκτελέσεις, τις προσκλήσεις και τις μηνύσεις τους τις τρεις αμιγώς δικαστικές εφημερίδες (ΘΕΜΙΣ, ΝΟΜΟΣ, ΔΙΚΑΣΤΙΚΑ) που εκδίδονται τακτικώς μεν καθ' εβδομάδα, εκτάκτως δε όταν παραστή ανάγκη. Και μάλλον αυτή η ανάγκη παρουσιαζόταν συχνά, καθώς και τα έκτακτα φύλλα των παραπάνω εφημερίδων ήταν πάρα πολλά αλλά και οι γενικού περιεχομένου εφημερίδες προωρούσαν συχνά στην έκδοση έκτακτων δικαστικών παραρτημάτων.

Από τις εβδομαδιαίες εφημερίδες της εποχής, η φιλολογική ΕΛΠΙΣ εκδίδεται από τον δικηγόρο Ηρακλείου Σωκράτη Βιστάκη, με δηλωμένη διεύθυνση το "Δικηγορικόν γραφείον Αδελφών Βιστάκη", ενώ η ΙΔΗ, εθνική εφημερίς πραγματευομένη πολιτικά, επιστημονικά, παιδαγωγικά και πλουτολογικά ζητήματα έχει ως κατά νόμο υπεύθυνο τον δικηγόρο Ηρακλείου Αριστ. Πασχαλίδη.

Η πολιτειακή αλλαγή εξάλλου επέφερε σημαντικές αλλαγές και στα θέματα της δικαιοσύνης και των δικηγόρων, με τον νέο Οργανισμό των Δικαστηρίων του 1899 και τις δύο μεταγενέστερες τροποποιήσεις του το1901 και το 1903. Οι προϋποθέσεις για την άσκηση δικηγορίας έγιναν ακόμη αυστηρότερες ενώ εισήχθη για πρώτη φορά ως προϋπόθεση και η επί διετία άσκηση δικηγορίας. Πολλοί από τους εν ενεργεία δικηγόρους που είχαν λάβει άδεια υπό το καθεστώς της Σύμβασης της Χαλέπας, αναγάζονται να αναδιορισθούν το 1899, με διάταγμα πλέον του Ύπατου Αρμοστή που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Κρητικής Πολιτείας.

Παράλληλα, η πολυνομία του Δικαίου της νεαρής Κρητικής Πολιτείας καθιστά αναγκαία την νομική ρύθμιση των δυσχερών προβλημάτων του νέου κράτους και την τακτοποίηση της υφιστάμενης νομοθετικής κατάστασης. Έτσι, ο Αστικός Κώδικας τίθεται σε ισχύ το 1904, η Πολιτική Δικονομία την 18/12/1903 και η Ποινική Δικονομία την 01/01/1904, ενώ στον τομέα του Ποινικού Δικαίου προτιμήθηκε η εισαγωγή από το 1899 του Ελληνικού Ποινικού Νόμου που συμπληρώθηκε σταδιακά με ειδικούς ποινικούς νόμους της Κρητικής Πολιτείας.
Πέρα απ' τη μαχόμενη δικηγορία, οι δικηγόροι τότε του Ηρακλείου συμμετείχαν ενεργά και στην πολιτική και κοινωνική ζωή του αναπτυσσόμενου με γοργούς ρυθμούς Ηρακλείου.
Στις τάξεις του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου συναντάμε την περίοδο εκείνη προσωπικότητες όπως αυτές των προαναφερθέντων αγωνιστών της Κρητικής Επανάστασης και βουλευτών της πρώτης επί Κρητικής Πολιτείας Συνέλευσης των Κρητών Αντ. Χατζιδάκη και Εμμ. Πολυχρονίδη, του Γεωργίου Κοκκινάκη, Επιτρόπου (Υπουργού) Δικαιοσύνης (1910-1911) και Παιδείας (1911) της Εκτελεστικής Επιτροπής Κρήτης και πρώτου εκλεγμένου Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου μετά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Του Μιχαήλ Σακλαμπάνη, επί σειρά ετών βουλευτή, του Νικολάου Γιαμαλάκη, μέλους του πρώτου Συμβουλίου του Πρίγκηπος Γεωργίου (1899) και μετέπειτα Επιτρόπου Εσωτερικών και Δημόσιας Ασφάλειας (1911), του Εμμανουήλ Λογιάδη, Επιτρόπου Οικονομικών της Κρητικής Πολιτείας (1904), μέλους της υπό τον Α. Μιχελιδάκη Εκτελεστικής Επιτροπής (Κυβέρνησης) Κρήτης (1908) και βουλευτή της Βουλής που κύρηξε την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, του Ιωάννη Βογιατζάκη, βουλευτή της Βουλής των Κρητών που στην Τρίτη της Σύνοδο (07/04/1905) "κηρύττει την Ένωσιν της Κρήτης μετά της μητρός Ελλάδος" και μετέπειτα Δήμαρχο Ηρακλείου κατά τα έτη 1916-1920 και 1922-1929 καθώς και των βουλευτών της ίδιας ως άνω Βουλής Εμμ. Μαραγκάκη και Εμμ. Λεβέντη. Του Αριστείδη Στεργιάδη, Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου Ηρακλείου το 1908 και μετέπειτα Γενικού Διοικητή Ηπείρου και Ύπατου Αρμοστή Σμύρνης (1919-1922), του Εμμ. Χουρδάκη, Υπουργού Δικαιοσύνης το 1905, στις ενέργειες του οποίου οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό η ίδρυση του Εφετείου Ηρακλείου το 1906, του Παύλου Παλίδη, Γραμματέα της Εκτελεστικής Επιτροπής Κρήτης (1909) υπό τον Α. Μιχελιδάκη και βουλευτή Πεδιάδος της Επαναστατικής Συνέλευσης της 13/11/1911, των επίσης βουλευτών της ίδιας Συνέλευσης Σωκράτη Βιστάκη, Εμμ. Μελισσείδη, Νικολάου Μεϊμαράκη, Γεωργίου Αγγελιδάκη, Μιχαήλ Λαγουδιανάκη, Μιχαήλ Μανασάκη, Αρ. Πασχαλίδη, Εμμ. Κωνιωτάκη και αρκετών δεκάδων άλλων.
Στο διάστημα από το 1898 έως το 1914 δεν θα ήταν υπερβολικό να υποστηρίξουμε ότι τα μισά τουλάχιστον μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου (ο οποίος τότε πρέπει να αριθμούσε περί τα 90 μέλη) είχαν ενεργό ανάμιξη στα πολιτικά πράγματα της Κρήτης.

Εκδίδουν ανακοινώσεις για την πολυπόθητη ένωση της Κρήτης με την Μητέρα Ελλάδα, μετέχουν σε ένοπλα συλλαλητήρια και μοιράζονται σε δύο στρατόπεδα :

αυτό των οπαδών του Αντωνίου Μιχελιδάκη και αυτό των οπαδών του Ελευθερίου Βενιζέλου. Στις εξωδικηγορικές δραστηριότητες τους συγκαταλέγεται και η ίδρυση πλιτικών συλλόγων με ενεργό δράση, πράγμα που ενοχλεί τις Προστάτιδες Δυνάμεις. Ο επικεφαλής των Αγγλικών Στρατευμάτων στο Ηράκλειο το 1905 αναγκάζεται να επιβάλλει στρατιωτικό νόμο και με ειδικό διάταγμα του να θέσει υπό την ειδική επίβλεψη της Αστυνομίας εκείνους "οίτινες διευθύνουν το επαναστατικό κίνημα εν Ηρακλείω,.....γνωστούς ως ανήκοντας εις την αντιπολιτευόμενην την Κρητικήν Κυβέρνησιν φατρίαν." Στον κατάλογο των 80 "επικίνδυνων" Ηρακλειωτών που συντάχθηκε οι 20 πρώτοι στη λίστα είναι δικηγόροι. Εξ αυυτών μάλιστα οι Μ. Κουναλάκης, Α. Χατζιδάκης, Γ. Κοκκινάκης και Γ. Γιαννακάκης καλούνται να παρουσιαστούν με τα όπλα τους ενώ στους ίδιους πάλι και στους Α. Στεργιάδη, Ν. Γιαμαλάκη, Εμμ. Πολυχρονίδη, Περ. Μαλαγαρδή, Δ. Φραντζεσκάκη, Ι. Μηλιωτάκη, Εμμ. Κωνσταντινίδη, Ν. Παπαδάκη, Ν. Κεφαλογιάννη, Γ. Βλαστό, Γ. Δοκουμετζίδη, Κ. Σταματάκη και Ε. Τζωρτζάκη απαγορεύεται "από της 9ης μ.μ. μέχρι της ανατολής του ηλίου να εξέρχονται της οικίας των, να δέχονται εις τας οικίας των πρόσωπα μη ανήκοντα εις την οικογένειάν των και να δίδωσι παντός είδους διασκέδασιν, εσπερίδας κ.λ.π."

Εκείνα τα ταραγμένα όσο και συναρπαστικά χρόνια, στις 18/07/1909, ο Γραμματέας Πρωτοδικών Ηρακλείου παραλαμβάνει από τα χέρια ενός νεαρού αριστούχου πτυχιούχου της Νομικής την προβλεπόμενη χειρόγραφη αίτηση περί διορισμού του ως δικηγόρου, μαζί με όλα τα απαραίτητα έγγραφα, μεταξύ των οποίων και την βεβαίωση του δικηγόρου Γεωργίου Μαρή, μετέπειτα πρώτου Αντιπροέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου, περί της πρακτικής ασκήσεως του. Ο Νίκος Καζαντζάκης όμως δεν θα ασχοληθεί με δικηγορία αφού τον καλούσαν άλλα οράματα. Εβδομήντα τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1983, θα ανακυρηχθεί επίτιμο μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου. Το λιγότερο ενεργό αλλά περισσότερο διάσημο μέλος του Δ.Σ.Η.

ΑΠΟ ΤΟ 1914 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Η Ένωση της Κρήτης με την ελλάδα δημιούργησε την ανάγκη νέας αναμόρφωσης της Νομοθεσίας. Με τον Ν. 147/1914 "Περί της εν ταις προσηρμοσμέναις χώραις εφαρμοστέας νομοθεσίας και της δικαστικής αυτών οργανώσεως" διατηρήθηκε ο Κρητικός Αστικός Κώδικας αλλά εισήχθη όλη η υπόλοιπη αστική νομοθεσία καθώς και η νέα δικονομία, Ποινική και Πολιτική (01/05/1914). Η τελευταία αυτή ενέργεια προκάλεσε την άμεση αντίδραση του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου, που με τηλεγράφημα του προς τους διαμένοντες τότε στην Αθήνα δικηγόρους Ηρακλείου Χατζιδάκη και Μιτσοτάκη (βουλευτές) τους εξουσιοδότησαν να προβούν σε όλες τις επιβαλλόμενες ενέργειες προκειμένου να αρθεί ή τουλάχιστον να ανασταλεί η εφαρμογή της Πολιτικής Δικονομίας που έκριναν ως υποβοηθούσαν παρέλκυσιν δικών και στρεψοδικίαν.

Απειλούσαν δε ότι σε αντίθετη περίπτωση θα κηρύξουν "αποχήν δικηγορικής συμππράξεως εν πολιτικαίς δίκαις". Είναι φανερό ότι οι συντονισμένες αντιδράσεις των δικηγόρων της Κρήτης είχαν αποτέλεσμα αφού λίγους μήνες αργότερα ανεστάλει με τον Ν. 291/1914 η εφαρμογή της Νέας Πολιτικής Δικονομίας και επαναφέρθηκε σε ισχύ η παλαιά (Κρητική), η οποία και διατηρήθηκε σε ισχύ μέχρι το 1968!!! Στο φύλλο της 28ης Μαΐου 1914 η "ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ" αναφέρει επί λέξει :

"Είναι άξιοι θερμοτάτων συγχαρητηρίων και ευγνωμοσύνης οι δικηγόροι Ηρακλείου οι οποίοι δια των άοκνων ενεργειών των επέτυχον ήδη την ειρημένην απόφασιν της Κυβερνήσεως περί επαναφοράς της Κρητικής Δικονομίας..."

Με το άρθρο 30 του Ν. 147/1914 εξάλλου ρυθμίζονται τα θέματα των δικηγόρων ενώ με το άρθρο 31 εισάγεται και ως προς τους δικηγόρους των νέων επαρχιών ο ελληνικός Ν. Γ Ο Γ' της 31/12/1911 και προβλέπεται η έκδοση Βασιλικού Διατάγματος που θα ορίζει τον χρόνο σύγκλησης αυτών προς συγκρότηση συλλόγων.
Με το βασιλικό διάταγμα της 18/23 Μαΐου 1914 ορίζεται "ημέρα προς συγκρότησιν των δικηγορικών συλλόγων εν ταις Νέαις Χώραις".

Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηρακλείου εισέρχεται στη διαρκούσα μέχρι σήμερα φάση του.
Η ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ στο φύλλο της 18ης Ιουνίου 1914 και με τίτλο "ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΑΙ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ" αναφέρει:

"Την παρελθούσαν Κυριακήν 15 τρέχοντος συνελθόντες εν τη Αιθούση του Πρωτοδικείου Ηρακλείου οι παρά τούτω διωρισμένοι δικηγόροι προέβησαν συμφώνως προς το Διάταγμα όπερ εξεδόθη προς συμπλήρωσιν του υπ' αριθμ. 147 Νόμου, εις την εκλογήν των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου, το οποίον, κατά τον σχετικόν Νόμον θ' αποτελείται εξ 9 μελών. Γενομένων κατά σειρά των εκλογών του προέδρου και λοιπών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου εξελέγησαν : Πρόεδρος ο κ. Γεώργιος Κ. Κοκκινάκης, Αντιπρόεδρος ο κ. Γεώργιος Κ. Μαρής, γραμματεύς ο κ. Μιχαήλ Ε. Κουναλάκης, ταμίας ο κ. Ιωάννης Γ. Βογιατζάκης, Σύμβουλοι οι κ. Γεώργιος Θ. Γερωνυμάκης, Γεώργιος Γιαννακάκης, Μιχαήλ Σακλαμπανάκης, Νικόλαος Παπαδάκης και Ιωάννης Μηλιωτάκης."

Στις 11 Μαρτίου 1915 δημοσιεύεται και διανέμεται στα μέλη ο Εσωτερικός Κανονισμός του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου. Αμέσως μετά, σύμφωνα και με το άρθρο 1 του Κανονισμού, αρχίζει η τήρηση του Μητρώου του Δικηγορικού Συλλόγου που σώζεται ως τις μέρες μας ως Μητρώο Α΄. Στο Μητρώο αυτό καταχωρήθηκαν οι τότε εν ενεργεία δικηγόροι Ηρακλείου.
Οι πρώτοι 10 κατά σειρά αρχαιότητας εν ενεργεία δικηγόροι το 1914, που αναφέρονται στο βιβλίο αυτό είναι οι :

1] ΛΟΓΙΑΔΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ του Γεωργίου με αναγραφόμενη ημερομηνία πρώτου διορισμού του ως δικηγόρου στις 13/06/1888.

2] ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του Γεωργίου, διορισμένος δικηγόρος από το 1890.

3] ΧΟΥΡΔΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ του Δημητρίου, διορισμένος δικηγόρος από το 1890.

4] ΚΟΚΚΙΝΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Κωνσταντίνου, διορισμένος δικηγόρος από το 1891.

5] ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Ιωάννου, διορισμένος δικηγόρος από το 1892.

6] ΣΑΚΛΑΜΠΑΝΗΣ ΜΙΧΑΗΛ του Εμμανουήλ, διορισμένος δικηγόρος από το 1899.

7] ΜΑΡΑΓΚΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ του Ιωάννου, διορισμένος δικηγόρος από το 1899.

8] ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ του Γεωργίου, διορισμένος δικηγόρος από το 1902.

9] ΡΑΣΙΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Κωνσταντίνου, διορισμένος δικηγόρος από το 1905.

10] ΦΑΝΟΥΡΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Ανδρέα, διορισμένος δικηγόρος από το 1907.

Το Μητρώο του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου εμπλουτίζεται συνεχώς με νέα μέλη, που δεν υπολείπονται σε αγωνιστικότητα και επιστημοσύνη τους ήδη αναφερθέντες. Οι δικηγόροι του Ηρακλείου συνεχίζουν να ξεχωρίζουν τόσο στον πολιτικό όσο και στον επιστημονικό και κοινωνικό τομέα. Δεν παραλείπουν όμως να αναμειγνύωνται ενεργά και στα καλλιτεχνικά πράγματα της πόλης μας, ο Μουσικός Σύλλογος της οποίας στα 1920 έχει δυο δικηγόρους στο πενταμελές Διοικητικό της συμβούλιο, τον Μιχαήλ Κουναλάκη ως Κοσμήτορα και τον Γεώργιο Γερωνυμάκη ως επικεφαλής της Επιτροπής Θεάτρου.

Οι δικηγόροι του Ηρακλείου εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να επιδεικνύουν το ίδιο ενδιαφέρον και αγωνιστικότητα για τα κοινά του τόπου τους, καταφέρνοντας πάντα να διακρίνονται σε κάθε ενασχόληση τους.

ΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Στις εκλογές του 1917 Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου εκλέγεται ο Εμμ. Λογιάδης ενώ στην τριετία 1930-1933 τα ηνία του Συλλόγου ανέλαβε ο παλαίμαχος Μιχαήλ Σακλαμπάνης. Το 1933 εκλέγεται πρόεδρος ο εκτελεσθείς το 1942 από τους Γερμανούς Τίτος Γεωργιάδης ο οποίος το 1938 παραδίδει την προεδρία στον Εμμ. Μελισσείδη. Ο Εμμ. Μελισσείδης επανεκλέγεται στις πρώτες μετά την κατοχή και τον εμφύλιο εκλογές του 1946. Το 1949 αναλαμβάνει Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου ο μαχητικός συνδικαλιστής Ιωάννης Παπαϊωάννου, ο οποίος και επανεκλέγεται και στις επόμενες 4 εκλογικές αναμετρήσεις (1952,1955,1958,1961) διατελώντας Πρόεδρος μέχρι τον θάνατό του το 1963. Για το διάστημα 1963-1964 Πρόεδρος αναλαμβάνει ο Ιωάννης Ζερβουδάκης. Στις εκλογές του 1964 το αξίωμα του προέδρου καταλαμβάνει ο πρωτανηψιός του Νίκου Καζαντζάκη Νικόλαος Σακλαμπάνης, ο οποίος και επανεκλέγεται το 1967. Λιγότερο από 2 μήνες μετά την εκλογή του, στις 10 Μαΐου 1967, η θητεία του ως αιρετού Προέδρου θεωρείται λήξασα με τον δικτατορικό Α.Ν. 4/10-05-1967. Τον Δικηγορικό Σύλλογο Ηρακλείου αναλαμβάνει διορισμένη διοίκηση υπό τον Χριστόφορο Χουρδάκη μέχρι να αποκατασταθεί η υπό τον Σακλαμπάνη αιρετή διοίκηση με το Ν.Δ. 63/26-09-1974.
Στις πρώτες μεταδικτατορικές εκλογές ο Σακλαμπάνης επανεκλέγεται με άνετη πλειοψηφία όμως δεν θα προλάβει να ολοκληρώσει ούτε αυτή τη θητεία του, αφού το 1977 θα πεθάνει ξαφνικά από ανακοπή καρδιάς. Για ένα έτος θα τον αναπληρώσει ο Στυλιανός Φιοράκης. Στις εκλογές του 1978 Πρόεδρος αναδεικνύεται ο Φίλιππος Ανδρουλακάκης και του 1981 ο Εμμ. Κλίνης. Το 1987 την προεδρία του Συλλόγου ανέλαβε ο Μιχάλης Φαρσάρης την οποία διατήρησε επί τρις τριετίες (1987,1990,1993). Το 1996 Πρόεδρος ανέλαβε ο Στυλιανός Καστρινάκης και από το 1999 μέχρι και σήμερα, για πέμπτη τριετία παραμένει ο Βασίλης Λαμπρινός.

Η ΠΡΩΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ

Στις 20 Φεβρουαρίου 1936 μια νέα εγγραφή μέλους δεν πέρασε απαρατήρητη στον Δικηγορικό Σύλλογο Ηρακλείου. Με αριθμό μητρώου Κ-28 εγγράφεται στον Δικηγορικό Σύλλογο Ηρακλείου η πρώτη γυναίκα μέλος του. Πρόκειται για την Ειρήνη Κασέλου του Στυλιανού η οποία "αναμφισβητήτως ήσκησεν πραγματικώς και συνεχώς το δικηγορικόν λειτούργημα από της ορκίσεως της μέχρι και της παραιτήσεως της" την 14η Νοεμβρίου 1957, όπως φαίνεται σε σχετικό έγγραφο του Δ.Σ.Η. Από το ίδιο αυτό έγγραφο προκύπτει ότι η Ειρήνη Κασέλου πραγματοποιούσε κατά μέσο όρο 20 παραστάσεις ετησίως "εξαιρέσει των τελευταίων κατοχικών ετών και του πρώτου μεταπολεμικού έτους 1946 κατά το οποίον λόγω οικονομικής της κατά τον πόλεμον εξαντλήσεως δεν ηδυνήθη να αποκτήση την λίαν δυσεύρετον τότε επαγγελματικήν στέγην και να επανασυνδεθή μετά της πελατείας της...".
Την πρώτη αυτή γυναίκα συνάδελφο ακολούθησαν αρκετές άλλες φτάνοντας εν έτει 2003 ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηρακλείου να απαρτίζεται σχεδόν κατά το ήμισυ από γυναίκες δικηγόρους.